De beroepsvereniging wil tijdig anticiperen op een herziening/verlenging van het kankerplan.

Brugge, 19/06/2015.

Geachte Mevrouw de Minister, geachte dokter,

Wij willen met dit schrijven de psychosociale steun aan oncologische patiënten in de ziekenhuizen onder uw aandacht brengen. We stellen het op prijs dat in het kankerplan de nood aan psychosociale zorg erkend wordt. Maar na al de jaren dat het kankerplan in voege is, blijven we vaststellen dat de wijze van verdeling van de middelen haaks staat op onze ervaring en op de huidige werking binnen de ziekenhuizen. Tot op heden financiert de overheid voor de psychosociale omkadering van de oncologische patiënt in de ziekenhuizen 1 voltijdse psycholoog per 250 MOC’s  en 1 voltijdse maatschappelijk werker per 500 MOC’s. Door het voorzien van een dubbel aantal psychologen tegenover sociaal werkers, wordt van de beleving en verwerking van kanker in sterke mate een gepathologiseerd gegeven gemaakt. We hebben echter de ervaring dat heel wat mensen met enkel psychosociale ondersteuning en begeleiding en zonder gespecialiseerde psychologische behandeling verder kunnen. De sociale diensten in onze ziekenhuizen vervullen voornamelijk een eerstelijnsfunctie. Dit betekent dat zij in hun contacten met patiënten en hun omgeving de diverse levensdomeinen van mensen verkennen. Hierbij staan sociaal werkers stil bij wat de impact van de ziekte en behandeling voor patiënten en hun naasten betekent en dragen zij daarnaast zorg voor de talrijke praktische problemen die deze mensen door hun ziekte en/of behandeling ervaren. Heel wat patiënten kunnen na ondersteunende gesprekken, inclusief de praktische hulp,  met en van een sociaal werker of andere eerstelijnsfunctie zoals bijvoorbeeld een verpleegkundige,  verder. Ongeveer 30%   van de kankerpatiënten verwerken hun ziekte op een meer problematische wijze en worden hiervoor doorverwezen naar een gespecialiseerde hulpverlener. Veelal is dit een psycholoog, een seksuoloog of een psychiater. De psycholoog en seksuoloog vervullen in het ziekenhuis dus een tweedelijnsfunctie en worden ingeschakeld na verwijzing door een arts, verpleegkundige of sociaal werker. Ook spelen de sociaal werkers een centrale rol in de contacten tussen de ziekenhuiszorg en de thuiszorg. Zij zijn door hun taak als zorgcoördinator een onmisbare schakel met de thuiszorgdiensten en huisartsen. En mede daardoor kunnen de sociaal werkers van de ziekenhuizen ook na het ontslag op de hoogte blijven van de situatie thuis en de link vormen met de ziekenhuiszorg. Zeker binnen uw plannen van de reorganisatie van het zorglandschap waar ziekenhuizen onderling en andere zorgpartners nog meer systematisch zullen samenwerken rond Care en Cure zal het sociaal werk nu net een belangrijke brugfunctie vervullen binnen de transmurale zorgketen. Ook wij, als sociaal werkers in de ziekenhuizen ijveren al jaren voor een kwaliteitsvolle, maximaal toegankelijke en in het bijzonder betaalbare zorg. In de meeste gevallen kunnen patiënten dagelijks en zonder afspraak bij ons terecht, zeker in crisissituaties, heel vaak na een slecht nieuws gesprek bij de arts. Dat onze hulp daarbij steeds gratis is, werkt bijzonder drempelverlagend, zeker voor de grote groep mensen die het financieel zeer lastig hebben.

Eerder al schreef een groep van experten op voorstel van Kom op tegen Kanker (de toenmalige Vlaamse Liga tegen Kanker) een nota om ook het psychosociaal supportteam concreter te omschrijven. Deze experten stelden per 500 nieuwe patiënten volgende  verhouding voor tussen de verschillende disciplines; 1,5 VTE maatschappelijk werk, 0,75 VTE psycholoog (en 0,2 VTE psychiater). Mogen wij u vragen dat u bij de evaluatie of verdere uitwerking van het oncologisch zorgprogramma deze bedenkingen in overweging zou nemen opdat de verdeling van de middelen voor psychosociale zorg zo goed mogelijk aangepast zijn aan de reële noden van patiënten en naasten ?

Uiteraard zijn wij bereid om dit in een gesprek verder toe te lichten.

Met beleefde groeten,

Sabine Maene Voorzitter beroepsvereniging sociaal werkers ziekenhuizen

Griet De Bodt Secretaris beroepsvereniging sociaal werkers ziekenhuizen